Các đại sứ cho biết nhu cầu kiều bào ở nhiều nước về quê rất lớn, nhưng chính sách cách ly và thiếu chuyến bay thương mại đang là rào cản chính.
“Trong giai đoạn bình thường, mỗi năm có khoảng nửa triệu người Việt ở Mỹ muốn về nước”, Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Hà Kim Ngọc chia sẻ với VnExpress bên lề Hội nghị Ngoại giao 31 diễn ra tại Hà Nội hôm nay. “Hiện đã có đường bay thẳng giữa TP HCM và San Francisco, đó là điều rất thuận lợi cho kiều bào về quê”.
Đại sứ cho hay số lượng người đăng ký các chuyến bay giải cứu công dân trở về Việt Nam rất ít, “mỗi chuyến trống khoảng 55 ghế”, trong khi nhu cầu về đường bay thương mại giữa Việt Nam và Mỹ “rất lớn”. Ông thêm rằng nhiều người nước ngoài đã tỏ ý mong muốn du lịch Việt Nam nhưng gặp nhiều vướng mắc về thủ tục cách ly.
Đề cập đến vấn đề này, Đại sứ Việt Nam tại Singapore Mai Phước Dũng cho biết khoảng 3.000 công dân Việt Nam tại Singapore đã tỏ ý muốn về quê hương. Tuy nhiên, thiếu chuyến bay giải cứu và chưa có chính sách mới về nhập cảnh, cũng như khan hiếm các chuyến bay thương mại có thể khiến những người này không thể trở về trước Tết Nguyên đán.
Tổng lãnh sự Việt Nam tại Hong Kong Phạm Bình Đàm cho hay hàng trăm người Việt ở đặc khu Hong Kong đang có nhu cầu về thăm quê, nhưng ông chưa có chính sách rõ ràng để công bố với bà con. “Chúng tôi chỉ có thể nói với họ rằng mong bà con thông cảm, chờ thêm thông tin từ Việt Nam”, ông nói.
“Việt Nam là nơi có dịch, cách ly người từ nơi không có dịch thì không thực sự hợp lý. Rủi ro từ người nhập cảnh là rất ít và nhỏ hơn rất nhiều so với trong nước, bởi hành khách đều phải tiêm đủ vaccine, có xét nghiệm âm tính nCoV trước khi lên máy bay”, Tổng lãnh sự Phạm Bình Đàm nhấn mạnh. “Cần có chính sách quyết liệt, không thể đặt rào cản giữa Việt Nam và thế giới, dẫn tới nguy cơ chậm chân và mất cơ hội vào tay các nước láng giềng”.
Đại sứ Việt Nam tại Nga Đặng Minh Khôi cũng cho rằng quyết định hạn chế số chuyến bay từ nước ngoài trong giai đoạn đầu dịch là đúng đắn, nhất là khi Việt Nam chậm triển khai vaccine Covid-19 so với thế giới, nhưng điều này cần nhanh chóng thay đổi trong tình hình hiện nay.
“Tỷ lệ tiêm vaccine trong nước đã ở mức rất cao, sớm mở lại chuyến bay thương mại và không cách ly người nhập cảnh là đáp ứng với trạng thái bình thường mới”, ông nói.
Theo đại sứ Khôi, khoảng 60.000-80.000 bà con Việt kiều tại Nga mong muốn sớm được về quê ăn Tết, nhất là sau hai năm gặp khó khăn đi lại vì đại dịch Covid-19. “Vẫn có một số chuyến bay về nước, nhưng điều bất cập là không định kỳ và chi phí rất đắt đỏ, nhiều bà con không thể đáp ứng”, ông cho hay.
Các đại sứ cho rằng những quy định dịch tễ hiện nay của Việt Nam không chỉ là rào cản với kiều bào về quê ăn Tết, mà còn là trở ngại với các doanh nghiệp nước ngoài muốn làm ăn, đầu tư ở Việt Nam.
Theo Đại sứ Khôi, nhiều doanh nghiệp Nga muốn tìm hiểu cơ hội đầu tư tại Việt Nam nhưng không nhập cảnh được vì quy định chặt chẽ, không có đủ nhân lực và thời gian thực hiện.
Đại sứ Mai Phước Dũng cũng thông tin rằng các doanh nghiệp Singapore rất muốn sang Việt Nam để làm ăn, thúc đẩy đầu tư. “Nước này đã mở chuyến bay thương mại với nhiều nước, trong đó có các quốc gia Đông Nam Á. Họ không muốn đối tác chiến lược và nhiều tiềm năng như Việt Nam trở thành nước cuối cùng trong ASEAN mở cửa với Singapore”, ông Dũng nói.
Theo ông, Singapore đã đề nghị Việt Nam mở làn xanh vaccine, trong đó điểm quan trọng nhất là công dân Singapore tiêm đủ liều vaccine và xét nghiệm âm tính nCoV trước khi bay sẽ không phải cách ly khi nhập cảnh Việt Nam. Họ sẽ tiến hành xét nghiệm trong ngày đầu tiên ở Việt Nam và được đi lại tự do nếu âm tính.
“Tuy nhiên, Việt Nam chưa chốt phương án để trả lời Singapore”, Đại sứ Mai Phước Dũng cho hay.
Trong cuộc họp chiều 8/12 với Bộ Y tế và các đơn vị về rà soát công tác phòng chống Covid-19 liên quan đến người Việt Nam ở nước ngoài, người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nêu chỉ đạo người nhập cảnh đã tiêm đủ hai mũi vaccine, có kết quả xét nghiệm âm tính, sẽ không phải cách ly tập trung, chỉ tự cách ly và theo dõi sức khỏe tại nhà với thời gian nhất định, đảm bảo an toàn dịch bệnh.
Phó thủ tướng yêu cầu Bộ Y tế phải ban hành hướng dẫn mới về việc cách ly, theo dõi sức khỏe đối với người nhập cảnh vào Việt Nam chậm nhất trước ngày 15/12, “trên tinh thần tương tự như đối với người từ vùng dịch đến các địa phương khác ở trong nước”.
