Trẻ té đập đầu mạnh gây lõm đầu, vỡ xương sọ, chảy máu trong não… là những chấn thương nguy hiểm, cần cấp cứu kịp thời.
Bé Anh Minh (Hà Nội) 7 tháng đang bò, do người nhà không để ý trong lúc trông khiến trẻ ngã từ cầu thang xuống đất. Cú ngã mạnh làm bé bất tỉnh, mất tri giác và được người nhà đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cách 3 tháng. Một trường hợp khác, bé Như Hoa (10 tháng tuổi, Hà Nội) đi xe tập đi tròn nhưng với tốc độ nhanh khiến bé va mạnh vào tường đập đầu xuống đất, bất tỉnh, chấn thương sọ não. Khi vào viện, bé có tụ máu màng cứng phải can thiệp mổ lấy khối máu tụ.
Theo bác sĩ Dương Thùy Nga (Phó trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội), trẻ nhỏ hiếu động, thích chạy nhảy, leo trèo nên dễ bị té. Đây là tai nạn rất thường gặp. Nếu trẻ té nhẹ, không chấn thương ở bộ phận nguy hiểm như đầu, phụ huynh cũng không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, cha mẹ cũng không nên chủ quan vì một số chấn thương kín, không phát hiện kịp thời, nhất là vùng đầu có thể nguy hiểm tính mạng.
Phụ huynh nên quan sát bề mặt trẻ té ngã, nếu cứng, sần sùi, góc cạnh… thì khả năng gây thương tích càng nhiều. Trẻ ngã xuống ở độ cao trên 1,5 m thì mức độ nguy hiểm càng cao. Khi con té đập đầu, phụ huynh kiểm tra xem đầu con có bị lõm hay không; vết thương có chảy máu không.
“Trẻ bất tỉnh, co giật, nôn ói, chảy máu ở mũi, miệng, tai, đầu… là dấu hiệu cảnh báo, cần đưa đến bệnh viện kịp thời. Trường hợp tri giác của trẻ vẫn bình thường sau cú ngã thì gia đình nên bình tĩnh theo dõi. Những ngày sau khi té, con có tình trạng lơ mơ, than đau đầu nhiều, đi đứng không vững, mệt mỏi, ăn kém, ngủ nhiều, li bì… cũng cần thăm khám sớm”, bác sĩ Nga khuyến cáo.
Chấn thương đầu nhẹ không gây ra các tổn thương trong não bộ, chấn thương đầu từ trung bình đến nghiêm trọng có thể gây vỡ xương sọ, co giật, chấn động, chảy máu trong não.
Bác sĩ Nga chia sẻ thêm, thông thường, những chấn thương sọ não kín không gây chảy máu ngay lập tức nhưng tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ. Có thể 6 giờ đến 1-2 ngày sau khi té mới hình thành khối máu tụ lớn, gây tổn thương đến các cơ quan và biểu hiện ra bên ngoài. Nếu thấy con ngã mạnh hoặc rơi từ trên cao va đập trúng đầu, phụ huynh nên cho con đi viện khám. Không ít trường hợp bị chấn thương kín, khó phát hiện bằng mắt thường. Chậm trễ trong quá trình phát hiện, điều trị sẽ gây ra nhiều khó khăn.
Cách xử trí và phòng tránh trẻ té đập đầu
Bác sĩ Nga hướng dẫn cách xử trí khi trẻ té: trẻ té va đập trúng đầu, chỉ sưng nhẹ, bạn có thể chườm lạnh. Trường hợp chảy máu, tùy vào mức độ ít hay nhiều, bố mẹ có thể làm sạch vết thương, băng bó và cho con đến bác sĩ.
Trường hợp té có co giật cần cho bé nằm nghiêng đầu sang một bên, để thông thoáng. Một số phụ huynh thấy con lên cơn co giật thường cho tay, khăn hoặc các vật cứng vào miệng con, tuy nhiên, trẻ nhỏ thường ít cắn lưỡi như người lớn. Phụ huynh cần bình tĩnh theo dõi độ dài cơn co giật của con khoảng vài giây hay vài chục phút. Người nhà có thể quay video để bác sĩ có thể biết rõ hơn tình trạng của bệnh nhi để chẩn đoán. Nếu trẻ co giật sau ngã thì cần đưa trẻ đến viện sớm.
Khi trẻ ngất, tím tái, thiếu oxy cần được đặt chỗ thông thoáng, thực hiện hà hơi thổi ngạt. Song theo bác sĩ Nga, tỷ lệ trẻ té ngã, tím tái cũng không thường gặp.
Bác sĩ Nga lưu ý phụ huynh cần luôn để mắt đến trẻ, không để con chơi một mình, nhất là những bé vừa mới biết trườn, bò, đi; không để trẻ dưới 10 tuổi trông chừng trẻ nhỏ do các em bé chưa lường hết các nguy hiểm xảy ra.
Bố mẹ nên làm lối chắn nếu nhà được xây cao hơn đường, rào chắn ở vùng ban công. Đặt bàn ghế ban công xa lan can để ngăn trẻ sử dụng leo trèo.
Thắt dây an toàn cho trẻ nhỏ khi ngồi ghế tập ăn, ghế cao… Không cho con nhảy, chơi giỡn trên ghế salon. Nếu trẻ nhỏ nằm võng ngủ cũng chú ý giữ an toàn, tránh để con rơi xuống nền nhà.
Nếu trẻ té ngã có những biểu hiện bất thường thì đưa ngay đến bệnh viện. Những cú ngã mạnh ở vùng đầu, cha mẹ nên cho con thăm khám bác sĩ, có thể chụp CT não.
Trường hợp chấn thương sọ não ở trẻ em khiến trẻ bất tỉnh, khi sơ cứu cần lưu ý:
– Không di chuyển trẻ trừ khi trẻ đang trong tình trạng nguy cấp, bởi việc di chuyển có thể gây ra các biến chứng lớn hơn đối với chấn thương sọ não, cột sống hoặc những chấn thương có liên quan khác.
– Bố mẹ cần bảo vệ trẻ khỏi mọi nguy hiểm tiềm ẩn tại hiện trường.
– Theo dõi đường thở và hô hấp của trẻ cho đến khi xe cấp cứu đến. Nếu trẻ thở yếu do có vấn đề với đường hô hấp, cần thận trọng ngửa đầu trẻ ra sau và nâng đỡ trẻ đến khi nhịp thở của trẻ trở lại bình thường. Nếu trẻ ngừng thở hoặc không bắt được mạch có thể cần phải hồi sức tim phổi cho trẻ.
