Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev cho rằng đã đến lúc các công ty nhiều lợi nhuận đóng góp cho ngân sách để khắc phục tình trạng bất bình đẳng.
“Tôi tin rằng đã đến lúc bày tỏ lòng biết ơn đối với người dân Kazakhstan, hỗ trợ họ một cách có hệ thống và thường xuyên”, Tổng thống Tokayev phát biểu trong cuộc họp qua video với giới chức và các nghị sĩ Kazakhstan hôm nay.
Ông cho biết “các công ty thu lợi nhuận vô cùng lớn” sẽ bị yêu cầu đóng góp cho ngân sách nhà nước, đồng thời bày tỏ mong muốn “những người sở hữu khối tài sản khổng lồ nhưng giấu kín sẽ tham gia tích cực”.
Tokayev còn công bố kế hoạch chấm dứt tình trạng độc quyền trong lĩnh vực tái chế của một công ty tư nhân, cho rằng “công việc này nên được giao cho một tổ chức nhà nước, như những quốc gia khác”.
Những bình luận của Tokayev được đưa ra sau một tuần bạo loạn nghiêm trọng ở Kazakhstan, bắt nguồn từ tình trạng giá nhiên liệu tăng vọt do chính phủ ngừng trợ giá khí đốt hóa lỏng (LPG). Theo giới quan sát, một trong những nguyên nhân sâu xa dẫn đến bất ổn là sự bất bình đẳng kinh tế – xã hội ngày càng trầm trọng ở Kazakhstan, khi nạn tham nhũng tràn lan khiến một nhóm nhỏ giới tinh hoa giàu lên nhanh chóng.
Tổng thống Tokayev đã đề nghị Nga cùng Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình đến Kazakhstan. Nga nhanh chóng điều 3.000 quân cùng nhiều khí tài tới Kazakhstan thực hiện nhiệm vụ, giúp xoay chuyển tình thế. Khoảng 9.900 người liên quan đến bạo loạn đã bị bắt.
Đây được cho là cuộc khủng hoảng nghiêm trọng nhất tại Kazakhstan suốt nhiều thập kỷ. Giới chức Kazakhstan thông báo đã tiêu diệt “26 tội phạm vũ trang”, trong khi 16 sĩ quan an ninh thiệt mạng. Theo ước tính ban đầu, thiệt hại về tài sản lên tới gần 200 triệu USD. Hơn 100 doanh nghiệp và ngân hàng bị tấn công, cướp bóc và hơn 400 phương tiện giao thông bị đốt phá.
Ủy ban An ninh Quốc gia Kazakhstan hôm 10/1 thông báo đã ổn định và kiểm soát tình hình trong nước. Tổng thống Tokayev cũng cho biết lực lượng CSTO do Nga dẫn đầu sẽ bắt đầu rút quân từ 13/1, dự kiến hoàn thành trong 10 ngày.
