Khán giả đòi Đàm Vĩnh Hưng, Thủy Tiên, Trấn Thành… công khai chi tiết các khoản thu, chi tiền từ thiện huy động từ năm ngoái.
Ngày 9/9, ca sĩ Thủy Tiên cho biết trong tháng này dự định đến ngân hàng thực hiện sao kê để công khai số tiền từ thiện cô kêu gọi quyên góp cứu trợ lũ lụt. Năm ngoái, cô là nghệ sĩ huy động được số tiền ủng hộ lớn nhất – 177 tỷ đồng. Khi đó, cô trực tiếp ra các tỉnh miền Trung trao tiền, quà cho mọi người.
Nhưng từ đó đến nay, cô liên tục đối diện hàng loạt ý kiến nghi ngờ về số tiền và cách giải ngân. Vợ chồng Thủy Tiên – Công Vinh nhiều lần livestream, chia sẻ áp lực khi bị nói trục lợi từ hoạt động thiện nguyện. Tối 5/9, Công Vinh khẳng định vợ anh không dùng hai số tài khoản để kêu gọi, số tiền nhận được không phải 320 tỷ đồng như lời đồn đoán. Thủy Tiên cho biết chưa thực hiện sao kê online vì vướng mắc nhiều giấy tờ, thủ tục.
Chiều 7/9, Trấn Thành đăng bản sao kê dài hơn 1.000 trang cho số tiền 9,6 tỷ đồng quyên góp ủng hộ miền Trung bị lũ lụt. Anh có động thái này sau khi liên tục bị khán giả yêu cầu công khai thông tin từ ngân hàng. Diễn viên cho biết trước khi tung các giấy tờ, anh tham khảo tư vấn từ kế toán, luật sư, khẳng định không làm sai. “Nếu sai, điều đầu tiên tôi phải đối diện là pháp luật. Những lời vu khống, bịa đặt không có bằng chứng, nếu tiếp tục ảnh hưởng đến danh dự, cuộc sống của tôi, tấn công vào gia đình tôi, tôi sẽ nhờ đến pháp luật”, anh nói trong video đăng trên trang cá nhân.
Ngoài Trấn Thành, Thủy Tiên, ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng cũng bị đồn kêu gọi được số tiền thiện nguyện gấp nhiều lần con số 1,8 tỷ công bố. Anh cho biết đang lập hồ sơ kiện người vu khống mình, đồng thời sẽ mời công ty kiểm toán chuyên nghiệp kiểm tra các khoản thu chi, cho người hâm mộ câu trả lời thích đáng.
Chậm sao kê, không minh bạch thông tin được xem là lý do trong hầu hết vụ lùm xùm. Khi bị dư luận nghi ngờ, Đàm Vĩnh Hưng thừa nhận một phần lỗi do anh chưa chi tiết trong chia sẻ thông tin tiến độ, giấy phép, giấy tờ thu chi. Ở trường hợp Thủy Tiên, khán giả không đồng ý khi cô kêu gọi số tiền lớn nhưng chỉ thông báo giải ngân trên tờ giấy A4. Còn Hoài Linh chậm giải ngân hơn 13 tỷ đồng quyên góp cũng như không thông báo cách sử dụng tiền cho người đã ủng hộ anh.
Đa phần nghệ sĩ kêu gọi quyên góp vào tài khoản cá nhân nên dễ gây rắc rối. Luật sư Trần Minh Hùng – văn phòng Luật sư Gia đình, thuộc đoàn Luật sư TP HCM- nhận định hoạt động từ thiện trong nước nở rộ khoảng 10 năm trở lại đây, chưa có quy định cụ thể. Theo anh, việc nghệ sĩ dùng tài khoản cá nhân để quyên góp là không hợp lý. Tuy nhiên, cá nhân muốn lập quỹ khá phức tạp, đòi hỏi nhiều thủ tục, điều kiện tài chính, năng lực.
Nhiều người trong giới showbiz cho biết để tránh rắc rối, thị phi, họ chủ động thông báo sớm hoạt động giải ngân tiền. Sau khi kết thúc đợt cứu trợ miền Trung cuối năm ngoái, Lý Hải đăng hơn 200 trang thống kê số tiền 12 tỷ đồng quyên góp và cách thức sử dụng. Mỹ Tâm làm thiện nguyện từ năm 2008, ban đầu không kêu gọi đóng góp mà bỏ tiền riêng. Sau đó, nhiều mạnh thường quân liên lạc để chung tay. Cô gửi thông tin thu, chi đến những người ủng hộ. “Họ có thể thấy tiền của mình được sử dụng thế nào. Đó là sự rõ ràng – điều quan trọng nhất”, Mỹ Tâm từng nói trong một chương trình truyền hình.
Quản lý quỹ thiện nguyện của Hội sân khấu TP HCM, Trịnh Kim Chi – Phó chủ tịch hội – cho biết: “Mỗi đợt huy động của tôi số tiền không quá 500 triệu đồng để dễ quản lý, sau đó tôi khóa tài khoản, thông báo ngừng kêu gọi. Trao tiền quà xong, tôi thường tổng kết từng khoản chi, ghi rõ sử dụng nguồn tiền vào mục đích gì và công khai”. Chị cũng không tự lên danh sách hỗ trợ mà nhờ đại diện Hội sân khấu thực hiện. Những tháng giãn cách xã hội, không thể đi trao, chị chuyển khoản, sau đó gửi ủy nhiệm chi về cho ban chấp hành Hội sân khấu.
Ca sĩ Thái Thùy Linh định thành lập quỹ có tư cách pháp nhân, nhưng sau đó từ bỏ. “Quỹ sẽ phải vận hành như một công ty. Tôi không có khả năng điều hành, duy trì hoạt động. Ngoài ra, người thành lập quỹ phải bỏ tiền trả lương nhân viên, nhiều khoản phí khác. Vì không phải quỹ chuyên nghiệp, chúng tôi thỉnh thoảng gặp khó khăn vì một số doanh nghiệp, nhà tài trợ yêu cầu cung cấp chứng từ, hóa đơn đỏ”, Thái Thùy Linh nói. Một số nghệ sĩ như Việt Hương, Tùng Dương cho biết họ tự bỏ tiền túi hoạt động thiện nguyện, tránh việc không quản lý được nguồn tiền. Tùng Dương không công khai số tài khoản trên trang cá nhân, chỉ chia sẻ thông tin với bạn bè thân thiết – những người trao tiền để anh làm từ thiện.
Trịnh Kim Chị hy vọng cơ quan chức năng ban hành một bộ quy tắc cụ thể cho nghệ sĩ trong công tác thiện nguyện. Theo chị, nhiều nghệ sĩ còn làm kiểu tự phát, không nắm rõ nguyên tắc minh bạch thông tin, dễ gặp rắc rối. Chị cho biết: “Tôi mong các nghệ sĩ vẫn giữ tâm huyết với công tác thiện nguyện, bởi những người khó khăn ngoài kia còn rất nhiều, đang chờ được cộng đồng chung tay giúp đỡ”.
Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa việc hoạt động xã hội vào dự thảo quy tắc ứng xử của nghệ sĩ, quy định: “Công khai, minh bạch thông tin trong các hoạt động xã hội, tích cực đóng góp cho cộng đồng và tạo ấn tượng tốt đẹp trong nhân dân”.
